Die Geschichte Triebwagenschnellzüge der Baureihe 4010

 

 

 

 

 

Der 4010.01 im Mai 1965 bei seiner ersten Probefahrt.

Es fehlen noch die Schürzen am Triebkopf so wie die auffällig kaminroten Scheinwerferumrahmung und der untere Zierstreifen.

Copyright und Foto: Vierzigzehn/Österreich         © www.vierzigzehn.npage.at

 

 

 

 

1965  Die ersten drei Garnituren für den Einsatz als Transalpin Wien - Zürich / Basel

          werden ausgeliefert

 

1965  Erster Einsatz des 4010 als Transalpin am 30. Mai 1965

1966  Bau 12 fünteiliger Garnituren für den Städteschnellverkehr

1974  Das Flügelrad wird durch den Pflatsch ersetzt

1976  Bau weiterer 12 Garnituren (6 teilig) 4010.018 - 4010.029

1977  Ende des Einsatz für die Triebzüge 4010 als Transalpin

1984  Versuchsfahrt Wien - Graz 13 teiliger 4010 am 9. März 1984

1984  Versuchsfahrt Wien - Graz 10 teiliger 4010 am 15. Juni 1984

1990  Umbau der Garnituren in ihr jetziges Erscheinungsbild

2001  Kassierung und Abstellung der Speisewägen

2008  Ausserdienststellung der verbliebenen 7 Garnituren

          auf den Fahrplanwechsel am 14. Dezember 2008

 

 

 

 

 

 

Die technischen Daten

 

Baujahre:                       1965 - 1978


Hersteller:                      SGP-Werk Graz


Stückzahl:                       29


Achsfolge:                       Bo'Bo'


Länge über Puffer:          149,1 m


Dienstgewicht:                 283 t


Stundenleistung:             2.500 kW (bei 94 km/h)

 

Höchstgeschwindigkeit:  150 km/h

 

 

 

 

 

 

Die ursprüngliche Wagenreihung


1. Triebkopf:                                        4010
2. Grossraumwagen:                           7010.100
3. Seitengangwagen mit 11 Abteilen: 7110.100
4. Speisewagen / Buffettwagen:         7310.100/7110.3/7310.1
5. Seitengangwagen 1. & 2. Klasse:    7110.300
6. Steuerwagen:                                   6010

Aufgrund der enormen Abstellung zahlreicher Garnituren in den letzten Jahren sind die Wagenreihungen der verbleibenden 7 Garnituren im Jahr 2008 nicht mehr an dieses Schema angelehnt.

 

 

 

 

 

Der Umbau in den 90-er Jahren

 

Anfang der 90-er Jahre wurde von den ÖBB beschlossen die Baureihe 4010 einer HG-Ausbesserung mit diversen Umbauten und Veränderung zu unterziehen, um die in die Jahre gekommenen Triebzüge dem neuesten Stand der Technik anzupassen.

 

Die erste Garnitur wurde im Mai 1990 fertiggestellt, dabei handelte es sich um den 4010.022, bei welchem die Eckfenster vorerst nicht verblecht wurden.

Die Triebzüge 4010.023, 4010.024 und 4010.025 wurden für den internationalen Einsatz tauglich gemacht und erhielten Klimaanlagen in den Zwischenwagen und im Steuerwagen, neue Auresin-bedampfte Fensterscheiben und ein geschlossenes WC-System! Durch diesen Umbau waren sie tauglich für Fahrten nach Deutschland und gelangten unter anderem im EC-Dienst von Linz aus nach Nürnberg und Frankfurt am Main!

Die übrigen Garnituren wurden in abgespeckterer Version umgebaut und erhielten eine Erneuerung der Sitzpolsterung samt den Bezügen und neue Vorhänge. Die alten Drehfalttüren wurden durch neue Schwenkschiebetüren ersetzt. Die Eckfenster des Triebkopfes bzw. des Steurwagens wurden wie oben schon erwähnt verblecht. Der Einstieg welcher sich vorher auf der rechten Seite mitten im Führerstand befand wurde ebenfalls verblecht und ungefähr in die Mitte verlegt. Dadurch ist ein Einstieg in den Führerstand nur durch den Motorenraum möglich. Die Lackierung wurde an die internationalen ÖBB-Reisezugswaggons angelehnt. So erhielten die Triebzüge ihr "4010 Valousek-Design" in verkehrsrot, umbragrau und grauweiss!

Die Garnituren 4010.010, 4010.011, 4010.012, 4010.013 und 4010.014 erhielten vorerst keine HG-Ausbesserung. Erst nach dem Ausscheiden der Speisewagen im Juni 2001 wurden die 4010.010, 4010.011 und 4010.013 modernisiert. Der 4010.012 und der 4010.014 erhielt keine HG-Ausbesserung, dadurch verkehrten sie in Altlack und wurden schliesslich 2001 kassiert!

 

 

 

 

 

Die letzten Einsätze im Jahr 2008

 

Die Traktion Graz war die letzte welche die Triebzüge 4010 noch im innerösterreichischen Fernverkehr einsetzt hatte.


Es verkehrten die nachfolgenden Züge:

 

IC 500 Graz-Linz *

IC 510 "Fischer von Erlach"  Graz-Salzburg

IC 518 "Karl Böhm" Graz-Salzburg (Doppeltraktion)

IC 610 "World Vision Kinderpatenschaften" Graz-Innsbruck

IC 600 Graz-Linz *

IC 654 "Wiener Volkshochschulen" Graz-Wien

IC 551 "Fischer von Erlach" Salzburg-Graz

IC 501 Linz-Graz

IC 515 "Therme Nova Köflach" Innsbruck-Graz

IC 611 "Jacques Lemans" Salzburg-Graz

IC 601 Linz-Graz

ÖBB IC 635 Wien-Graz

 



*Triebzugleistungen nach Linz verkehrten von Graz aus mit zwei Triebzügen der Baureihe 4010 und wurden in Selzthal getrennt: Die vordere Garnitur fuhr geradeaus weiter via Phyrnbahn nach Linz. Die hintere Garnitur fuhr nach einer Spitzkehre dann mit dem Steuerwagen 6010 voraus weiter über die Ennstalbahn nach Salzburg bzw. Innsbruck.

 

 

 

 

 

2008 waren noch die folgenden Garnituren im Einsatz:

 

                       4010.001
                       7010 101-9  
                       7110 101-8  
                       7110 201-6
                       7010 122-5 (Klimatisiert)
                       6010 001-3

 

 

                       4010.007
                       7010 107-6  
                       7110 107-5
                       7110 207-3
                       7010 125-8 (Klimatisiert)
                       6010 025-2 (Klimatisiert)

 

 

                      4010.008
                      7010 108-4
                      7110 108-3
                      7110 208-1
                      7110 122-5 (Klimatisiert)
                      6010 022-9 (Klimatisiert)

 

 

                     4010.009
                     7010 109-2
                     7110 109-1
                     7110 304-8
                     7110 209-9
                     6010 009-9

 

 

                      4010.016
                      7010 113-4
                      7010 113-3  
                      7110 213-1
                      7110 123-2 (Klimatisiert)
                      6010 013-8

 

 

                     4010.019*
                     7010 106-8
                     7110 106-7  
                     7110 206-5
                     7010 125-8 (Klimatisiert)
                     6010 006-2

 

 

                     4010.029
                     7010 124-1 (Klimatisiert)
                     7110 124-0 (Klimatisiert)
                     7110 223-0 (Klimatisiert)  
                     7110 224-8 (Klimatisiert)
                     6010 024-5 (Klimatisiert)

 

 

       *4010.019 und seine Garnitur wurden bereits unter dem Jahr 2008 abgestellt

 

 

 

 

 

 

Die Übersicht aller Garnituren

 

4010 001-8 ÖBB PV Graz Hbf.
7010 101-9 ÖBB PV Graz Hbf. 
7110 101-8  ÖBB PV Graz Hbf.
7110 201-6 ÖBB PV Graz Hbf.
7010 122-5 (Klimatisiert) ÖBB PV Graz Hbf.
6010 001-3 ÖBB PV Graz Hbf.

 

 

 

 

4010 002-6 Abgang 2004 zerlegt
7010 102-7 Abgang 2006 zerlegt
7110.102-6 Abgang 2006 zerlegt
7310 002-6 (Klima) Abgang 2001 1. ÖESK
7110 202-4 Abgang 2006 zerlegt
6010 002-1 (Klima) 2001 ÖBB TS Floridsdorf

 

 

 

4010 003-4 Abgang 2003 zerlegt
7010 103-5 Abgang 2003
7110 103-4 Abgang 2003
7310 003-4 (Klima) Abgang 2001 zerlegt
7110 203-2 Abgang 2003 zerlegt
6010 003-9 Abgang 2003 zerlegt

 

 

 

4010 004-2 Abgang 2007 ÖBB TR Wien Süd
7010 104-3 Abgang 2007 ÖBB TS Floridsdorf
7110 104-2 Abgang 2007 Wien Breitenlee Vbf.
7310 004-2 (Klima) Abgang 2003 zerlegt
7110 204-0 Abgang 2007 Wien Breitenlee Vbf.
6010 004-7 Abgang 2007 ÖBB TS Floridsdorf

 

 

 

4010 005-9 Abgang 2002 (Fahrmotorbrand Judenburg) zerlegt
7010 105-0 Abgang 2005 in zerlegt
7110 105-9 Abgang 2006 in Irnfritz  
7310 005-9 (Klima) Abgang 2001 zerlegt
7110 205-7 Abgang 2006
6010 005-4 Abgang 2006 zerlegt

 

 

 

4010 006-7 Abgang 2007 Wien Südbf.
7010 106-8 ÖBB PV Graz Hbf.
7110 106-7 ÖBB PV Graz Hbf.
7110 301-4 Abgang 2003 zerlegt
7110 206-5 ÖBB PV Graz Hbf.
6010 006-2 ÖBB PV Graz Hbf.

 

 

 

4010 007-5 ÖBB PV Graz Hbf.
7010 107-6 ÖBB PV Graz Hbf.
7110 107-5 ÖBB PV Graz Hbf.
7110 302-2 Abgang 2004 zerlegt
7110 207-3 ÖBB PV Graz Hbf.
6010 007-0 Abgang 2006 zerlegt

 

 

 

4010 008-3 ÖBB PV Graz Hbf.
7010 108-4 ÖBB PV Graz Hbf.
7110 108-3 ÖBB PV Graz Hbf.
7110 303-0 Abgang 2006 zerlegt
7110 208-1 ÖBB PV Graz Hbf.
6010 008-8 Abgang 2006 zerlegt

 

 

 

4010 009-1 ÖBB PV
7010 109-2 ÖBB PV Graz Hbf.
7110 109-1 ÖBB PV Graz Hbf.
7110 304-8 ÖBB PV Graz Hbf.
7110 209-9 ÖBB PV Graz Hbf.
6010 009-9 ÖBB PV Graz Hbf.

 

 

 

4010 010-9 Abgang 2006 zerlegt
7010 110-0 Abgang zerlegt
7110 110-9 Abgang 1999 zerlegt
7110 305-5 Abgang 1999 zerlegt
7110 210-7 Abgang
6010 010-4 Abgang 2006 zerlegt


 

4010 011-7 Abgang 2007 Wien Breitenlee Vbf.
7010 111-8 Abgang 2006 zerlegt
7110 111-7 Abgang 2006 zerlegt
7110 306-3 Abgang 2004 zerlegt
7110 211-5 Abgang 2006 zerlegt
6010 011-2 Abgang 1999 (Verschubzusammenstoß Villach) zerlegt

 

 

 

4010 012-5 Abgang 2001 zerlegt
7010 112-6 ÖBB PV Graz Hbf.
7110 112-5 ÖBB PV Graz Hbf.
7110 307-1 Abgang 2001
7110 212-3 ÖBB PV Graz Hbf.
6010 012-0 Abgang 2001 Altlack zerlegt

 

 

 

4010 013-3 Abgang 2008. TS Simmering
7010 113-4 ÖBB PV Graz Hbf.
7010 113-3 ÖBB PV Graz Hbf.
7110 308-9 Abgang 2001 Altlack zerlegt
7110 213-1 ÖBB PV Graz Hbf.
6010 013-8 ÖBB PV Graz Hbf.


 

4010 014-1 Altlack, Abgang 2001
7010 114-2 Abgang 1999 (Brandschaden) zerlegt
7110 114-1 Abgang 2006 zerlegt
7110 309-7 Abgang 2001
7110.214-9 Abgang 2006 zerlegt
6010 014-6 Abgang 2001 Altlack zerlegt


 

4010 015-8 Abgang 2003 zerlegt
7010 115-9 Abgang 2004 zerlegt
7110 115-8 Abgang 2004 zerlegt
7110 310-5 Abgang 2003 zerlegt
7110 215-6 Abgang 2006 zerlegt
6010 015-3 Abgang 2006 zerlegt

 

 

 

4010 016-6 ÖBB PV Graz Hbf.
7010 116-7 Abgang 2004 zerlegt
7110 116-6 Abgang 2004 zerlegt
7110 311-5 Abgang 2003
7110 216-4 Abgang 2004 zerlegt
6010 016-1 Abgang 2004 ÖBB TS Floridsdorf

 

 

 

4010 017-4 Abgang 2004 zerlegt
7010 117-5 Abgang 2004 zerlegt
7110 117-4 Abgang 2004 zerlegt
7110 312-1 Abgang 2003 Verkauf Staudenbahn
7110 217-2 Abgang 2006 zerlegt
6010 017-9 Abgang 2004 zerlegt

 

 

 

4010 018-2 Abgang 2007 Wien Breitenlee Vbf.
7010 118-3 Abgang 2007 zerlegt
7110 118-2 Abgang 2007 zerlegt
7310 106-5 (Klima) Abgang 2001 zerlegt
7110 218-0 Abgang 2007 zerlegt
6010 018-7 Abgang Wien Südbf.

 

 

 

4010 019-0 ÖBB PV Graz Hbf.
7010 119-1 Abgang 2007 Wien Breitenlee Vbf.
7110 119-0 Abgang 2007
7310 107-3 (Klima) Abgang 2003 zerlegt
7110 219-8 Abgang 2007
6010 019-5 Abgang 2001 Verkauf Staudenbahn

 

 

 

4010 020-8 Abgang 2006 zerlegt
7010 120-9 Abgang 2007 Wien Breitenlee Vbf.
7110 120-8 Abgang 2007 Wien Breitenlee Vbf.
7310 108-1 (Klima) Abgang 2001 Verkauf Staudenbahn
7110 220-6 Abgang 2007 Wien Breitenlee Vbf.
6010.020-3 Abgang 2007 Wien Breitenlee Vbf.

 

 

 

4010 021-6 Abgang 2006 ÖBB TS Floridsdorf
7010 121-7 Abgang 2006 zerlegt
7110 121-6 Abgang 2006 zerlegt
7310 109-9 (Klima) Abgang 2001 Verkauf Staudenbahn
7110 221-4 Abgang 2006 zerlegt
6010 021-1 Abgang 2003


 

4010 022-4 2001 ÖBB TS Floridsdorf
7010 122-5 (Klima) ÖBB PV Graz Hbf.
7110 122-4 (Klima) ÖBB PV Graz Hbf.
7310 110-7 (Kima) Abgang 2001 zerlegt
7110 222-2 (Klima) ÖBB PV Graz Hbf.
6010 022-9 (Klima) ÖBB PV Graz Hbf.

 

 

 

4010 023-2 Abgang 2001
7010 123-3 (Klima) Abgang 2003 zerlegt
7110 123-2 (Klima) ÖBB PV Graz Hbf.
7310 111-5 (Klima) Abgang 2001 Verkauf 1.ÖSEK
7110 223-0 (Klima) ÖBB PV Graz Hbf.
6010 023-7 (Klima) ÖBB PV Graz Hbf ÖBB TS Simmering

 

 

 

4010 024-0 Abgang 2006 zerlegt
7010 124-1 (Klima) ÖBB PV Graz Hbf.
7110 124-0 (Klima) ÖBB PV Graz Hbf.
7310 112-3 (Klima) Abgang 2001Verkauf Staudenbahn
7110 224-8 (Klima) ÖBB TR Wien Süd
6010 024-5 (Klima) ÖBB PV Graz Hbf.

 

 

 

4010 025-7 Abgang 2006 zerlegt
7010 125-8 (Klima) ÖBB PV Graz Hbf.
7110 125-7 (Klima) ÖBB PV Graz Hbf.
7310 113-1 (Klima) Abgang 2001 Wien Nord
7110 225-5 (Klima) Abgang 2007 Wien Breitenlee Vbf.
6010 025-2 (Klima) ÖBB PV Graz Hbf.

 

 

 

4010 026-5 Abgang 2001I zerlegt
7010 126-6 Abgang 2006 zerlegt
7110 126-5 Abgang 2006 zerlegt
7310 114-9 (Klima) Abgang 2001 zerlegt
7110 226-3 Abgang 2006 zerlegt
6010 026-0 Abgang 2001 Verkauf Staudenbahn

 

 

 

4010 027-3 Abgang 2004 (Trafobrand Kitzbühel)
7010 127-4 Abgang 2006 in Süßenbrunn zerlegt
7110 127-3 Abgang 2006 Wien Breitenlee Vbf.
7310 115-6 (Klima) Abgang 2001 zerlegt
7110 227-1 Abgang 2006 zerlegt
6010 027-8 Abgang 2006 Wien Breitenlee Vbf.


 

4010 028-1 Abgang 2006 zerlegt
7010 128-2 Abgang 2004 zerlegt
7110 128-1 Abgang 2004 zerlegt
7310 116-4 (Klima) Abgang 2001 zerlegt
7110 228-9 Abgang 2004 zerlegt
6010 028-6 Abgang 2004 zerlegt

 

 

 

4010 029-9 ÖBB PV Graz Hbf.
7010 129-0 Abgang 2007 Wien Breitenlee Vbf.
7110 129-9 Abgang 2006
7310 117-2 (Klima) Abgang 2001 1.ÖSEK zerlegt
7110 229-7 Abgang 2006
6010 029-4 Abgang 2007 ÖBB TR Wien Süd